به طور کلی خرما زاهدی محصول کدام نواحی از ایران است؟ مرغوب ترین خرما زاهدی از کدام منطقه به دست می آید؟ خرمای زاهدی از لحاظ ویژگی ظاهری و بافت در دسته ی چه نوعی از خرما جای می گیرد؟ موارد مصرف خرمای زاهدی چیست؟
خرما زاهدی سالانه در شهر ها و روستا های زیادی و عمدتا در جنوب و مرکز ایران کشت می شود. استان های بسیاری وجود دارند که در تولید انبوه این خرما نقش دارند و از جمله ی آن ها می توان به فارس، بوشهر، کرمان، هرمزگان و تعدادی دیگر اشاره کرد.
مناطق تولید کننده ی خرما زاهدی
شهرستان ها و روستا های واقع در این استان ها نظیر شیراز، جهرم، لار، کازرون، فیروزآباد، پشتکوه، تنگستان، بندرعباس، کرمان، قیروکارزین و… به واسطه ی کشت و تولید خرما زاهدی نقش اساسی در میزان صادرات کشور ایران نیز بر عهده دارند.
تولید سالانه ی خرما زاهدی در مناطق مختلف از لحاظ زمانی با هم متفاوت است و این امر به این دلیل است که خرمای زاهدی از جمله خرما های دیر رس محسوب می شود و زمان رسیدگی و برداشت آن در هر ناحیه با توجه به نوع کشت و نوع آب و هوای آن منطقه متفاوت است.
خرمای زاهدی در مناطق بومی و تحت کشت “قصب” نیز نامیده می شود.
مرغوب ترین خرمای زاهدی یا به بیان دیگر، قصب، متعلق به شهرستان قیروکارزین واقع در استان فارس است که خرماهایی با کیفیت از لحاظ طعم و حتی شکل ظاهری تولید می کند.

برداشت سالانه ی خرما به صورت کلی چیزی در حدود یک میلیون و دویست تن می باشد که بخش زیادی از این مقدار را نیز خرما زاهدی در بر می گیرد.
مصرف عمده ی خرما به صورت تازه و بر اساس فصل برداشت می باشد و در حدود نود درصد خرما های تولید شده نیز به مصرف داخلی تعلق می یابد و ده درصد باقی مانده ی خرما های تولید شده نیز متعلق به صادرات است.
ویژگی های خرما زاهدی
خرما زاهدی از این لحاظ که خرمایی دیر رس است، مدت زمان بیشتری بر روی درخت باقی می ماند و از این رو فرصت بیشتری برای از دست دادن آب دارد؛ به همین علت خرما زاهدی در زمره ی خرما های خشک دسته بندی می شود.
خشکی این خرما (زاهدی) ویژگی های منحصر به فردی به آن می افزاید که از بین آن ها می توان به مواردی از جمله قند بالا تر خرما زاهدی به نسبت خرما های مرطوب و یا مناسب بودن این خرما برای صادرات را نام برد.
از لحاظ شکل ظاهری خرما زاهدی، این خرما در حالت مرغوب دارای شکلی بیضی مانند با رنگ قهوه ای متمایل به قرمز در یک سمت خرما و کرمی متمایل به قهوه ای در سوی دیگر این میوه می باشد. طعم آن بسیار شیرین و لذید است و بافت آن در حالت تازه از نرمی نسبی برخوردار است.
صادرات خرما زاهدی
از آنجایی که صادرات همیشه با مشکلاتی اعم از خراب شدن محصول در حین جا به جایی یا محدودیت در مدت زمان نگه داری از محصول و… رو به رو است، خرما زاهدی گزینه ی مناسبی برای رفع این گونه مشکلات به شمار می رود؛ زیرا خرما زاهدی در امر انبار داری، ذخیره و حمل و نقل، محصولی بسیار مناسب، انعطاف پذیر و به صرفه است و میزان خرابی آن نیز در طول پروسه ی نگه داری و ارسال و… بسیار بسیار کم است.

خرمای زاهدی یا قصب را می توان بر خلاف انواع مرطوب و پر آب خرما، در بازه ی زمانی طولانی مدت در شرایط معمولی نگه داری کرد بدون این که از کیفیت، تازگی و یا طعم و ظاهر آن کاسته شود. از این رو خرما زاهدی طرفداران بسیاری را در بازار صادرات از آن خود کرده است. کشور های آسیای میانه، امارات و هندوستان از بیشترین متقاضیان خرما به شمار می روند و این در حالی است که صادرات خرما به کشور های اروپایی و آفریقایی نیز با استقبال بسیار خوبی رو به رو است.
آیا از خواص درمانی خرما زاهدی اطلاع دارید؟
از ویژگی های مثبت خرما زاهدی علاوه بر طعم خوب و قابل استفاده بودن به عنوان خوراکی کم ضرر تر نسبت به دیگر مواد قندی برای کسانی که دچار بیماری دیابت هستند، و جایگزینی به عنوان قند مصرفی روزانه و تامین انرژی، می توان به خواص درمانی خرما زاهدی نیز اشاره کرد.
چندی از این خواص درمانی را در ادامه نام می بریم:
- مفید بودن خرما زاهدی در درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست به دلیل وجود فیبر بالا در این نوع خرما
- کاهش سوزش معده و اسیدیته ی معده
- بهبود گردش خون به دلیل تولید گلوگز در خون
- سرشار بودن از آهن
- جلوگیری از پوکی استخوان به دلیل وجود میزان زیاد کلسیم در این میوه
- درمان ریزش مو
- از بین بردن کلسترول مضر و در نتیجه مفید بودن برای سلامت قلب
- سرشار از آمینو اسید
- بسیار مفید در حفظ سلامت پوست و همچنین به علت فیبر بالای موجود در آن ذخیره ی انرژی را در انسان افزایش داده و در نتیجه باعث کاش مصرف مواد غذایی بیش از حد نیاز و به طبع آن کاش وزن می شود.
- خرما زاهدی با وجود این که میوه ای کم کالری است اما وظیفه ی تامین انرژی بدن را به نحو احسن انجام می دهد و این امر سبب می شود نیاز بدن به مصرف مواد قندی مضر کاهش یافته و در نهایت تاثیر مستقیم در حفظ سلامت بدن ایفا می کند.
- همچنین با تاثیرات خرما بر سیستم عصبی انسان
- از این میوه به عنوان یکی از مواد موثر در کاهش علائم افسردگی نیز نام می برند.
موارد مصرف خرما زاهدی یا قصب را بدانید
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، خرما زاهدی از جمله خرما های خشک محسوب می شود که این خشکی که به سبب دیر رس بودن این خرما و از دست دادن آب بیشتر حاصل می شود، دلیلی بر بالا تر بودن میزان قند در خرما زاهدی است.
بالا بودن قند در این خرما باعث می شود خرما زاهدی مورد بسیار خوبی برای تهیه ی سرکه و الکل به شمار آید.
از طرفی از خرما زاهدی در کارگاه های شیرینی پزی و پخت نان نیز استفاده می کنند و حتی دور ریز این خرما نظیر کلاهک و یا هسته ی آن، خوراک خوبی برای دام به شمار می رود. از این خرمای خوشمزه به عنوان تنقلات روزانه و جایگزین خوراکی های کارخانه ای و شیمیایی نیز می توان استفاده کرد.